
هوش مصنوعی، این روزها همهجا حضور دارد؛ از چتباتهایی که شعر میسرایند تا اپلیکیشنهایی که عکسهای سلفی شما را به نقاشیهای زیبا تبدیل میکنند. اما جدیدترین خبر داغ در این حوزه، معرفی مدل هوش مصنوعی Qwen 2.5 توسط علیبابا، غول فناوری چین، است. این مدل نهتنها یک چتبات ساده نیست، بلکه به ادعای علیبابا، از رقیب داخلی خود، DeepSeek-V3، پیشی گرفته است. این رقابت بهسرعت در حال شدیدشدن است و توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
در این مقاله، به بررسی ماهیت، قابلیتها و کاربردهای هوش مصنوعی Qwen علیبابا خواهیم پرداخت. همچنین، این هوش مصنوعی را با chatgpt و DeepSeek مقایسه میکنیم.
Qwen 2.5 چیست؟
Qwen 2.5 یک مدل زبانی بزرگ (LLM) است که با قابلیتهای چندزبانه، امکان ترجمه عکس و هوشمند طراحی شده تا طیف وسیعی از وظایف، از نوشتن ایمیل تا تحلیل دادهها، را انجام دهد. اما نکته جالب اینجاست که علیبابا ادعا میکند Qwen 2.5 نه.تنها خوب است، بلکه از DeepSeek-V3، که سال گذشته با آموزش سریعتر و ارزانتر از مدلهایی مانند ChatGPT یا Gemini توجه کارشناسان را جلب کرد، بهتر عمل میکند.
DeepSeek-V3 به دلیل توانایی آموزش بدون نیاز به ابررایانهها، تحسینهای زیادی را برانگیخت. اما حالا علیبابا با Qwen 2.5 به میدان آمده و ادعا میکند این مدل سریعتر، دقیقتر و توانمندتر است و میتواند وظایف پیچیدهای مانند کدنویسی یا ترجمه اشعار قدیمی چینی را بدون هیچ مشکلی انجام دهد. این پیشرفت را میتوان به جایگزینی دوچرخه با یک تسلا در مسابقه هوش مصنوعی تشبیه کرد.
هدف علیبابا این است که هوش مصنوعی را در دسترس همه قرار دهد. این شرکت نسخههای قبلی Qwen را بهصورت متنباز منتشر کرد تا توسعهدهندگان بتوانند به رایگان با آنها کار کنند. با Qwen 2.5، علیبابا هدف خود را کسبوکارهایی قرار داده که به هوش مصنوعی نیاز دارند؛ از بانکها و بیمارستانها تا استودیوهای بازیسازی. این مدل بهطور خاص برای درک زبان و فرهنگ چینی طراحی شده است و به نظر میرسد هدف اصلی آن، پیشیگرفتن از DeepSeek باشد.
ویژگی منحصربهفرد Qwen 2.5
آنچه Qwen 2.5 را متمایز میکند، تمرکز آن بر کنترل دستگاهها است. درحالیکه بیشتر مدلهای هوش مصنوعی فعلی تنها توانایی تولید متن یا گفتوگو را دارند، Qwen 2.5 گامی فراتر گذاشته و قابلیت کنترل دستگاهها را نیز دارد. اگر این ویژگی به.خوبی عمل کند، میتواند نحوه تعامل ما با فناوری را بهکلی تغییر دهد.
قابلیت کنترل دستگاهها به این معناست که این مدل نهتنها میتواند با کاربران تعامل کند و متن تولید کند، بلکه توانایی کنترل و مدیریت دستگاههای فیزیکی را نیز دارد. برای مثال، Qwen 2.5 میتواند با دستگاههای هوشمند مانند تلویزیونهای هوشمند، ترموستاتها، چراغها، سیستمهای امنیتی خانه و سایر وسایل متصل به اینترنت اشیا (IoT) ارتباط برقرار کند. کاربر میتواند به Qwen 2.5 دستور دهد تا دمای خانه را تنظیم کند، چراغها را خاموش یا روشن کند، یا حتی دستگاههای خانه هوشمند را مدیریت کند.
در ادامه برخی دیگر از تحولهایی که Qwen با تعامل با دستگاهها میتواند ایجاد کند را آوردهایم.
- این مدل میتواند وظایف روزمره را بهصورت خودکار انجام دهد. برای مثال، میتواند برنامهریزی کند تا در زمانهای مشخصی دستگاههای خاصی روشن یا خاموش شوند یا تنظیمات خاصی روی دستگاهها اعمال شود.
- در محیطهای صنعتی، Qwen 2.5 میتواند با ماشینآلات و سیستمهای کنترل صنعتی تعامل داشته باشد. این قابلیت میتواند به بهبود فرآیندهای تولید، کاهش خطاها و افزایش بهرهوری کمک کند.
- Qwen 2.5 میتواند بهعنوان مغز متفکر پشت دستیارهای صوتی یا رباتها عمل کند و به آنها اجازه دهد تا دستورات پیچیدهتری را اجرا کنند. برای مثال، یک ربات مجهز به Qwen 2.5 میتواند علاوهبر پاسخ به سؤالات، اقدامات فیزیکی مانند جابهجایی اشیا یا انجام وظایف خاص را نیز انجام دهد.
رقابت Qwen 2.5 و DeepSeek-V3
رقابت بین Qwen 2.5 و DeepSeek-V3 به اوج خود رسیده است. DeepSeek-V3 به دلیل طراحی منحصربهفرد خود، با سرعت بیشتری نسبت به مدلهای دیگر مانند ChatGPT و Gemini آموزش دیده و به منابع محاسباتی کمتری نیاز داشت. این موفقیت حتی باعث شد سرمایهگذاران والاستریت سهام انویدیا را بهمیزان قابل توجهی بفروشند، زیرا این سؤال مطرح شد که آیا پردازندههای نسل بعدی مانند H200 و Blackwell واقعاً ضروری هستند یا خیر.
بااینحال، علیبابا ادعا میکند Qwen 2.5 از DeepSeek-V3 پیشی گرفته است. این شرکت در یک پست در WeChat اعلام کرد که Qwen 2.5 عملکرد بهتری نسبت به V3 دارد. اگرچه هنوز زود است که بگوییم کدام مدل هوش مصنوعی چینی برنده این رقابت خواهد بود، اما نگرانیهایی درباره مسائل امنیت دادهها، حریم خصوصی و گزارشهای نادرست درباره عملکرد این مدلها وجود دارد.
یکی از مصادیقی که پیشیگرفتن علی بابا از DeepSeek را تایید میکند، قابلیت ترجمه عکس است. درحالیکه، علی بابا به قابلیت OCR و ترجمه عکس مجهز است، DeepSeek این قابلیت را هنوز ندارد.

مقایسه Qwen 2.5 با ChatGPT
رقابت در دنیای هوش مصنوعی دیگر محدود به مرزهای جغرافیایی نیست. حالا دو غول فناوری، یکی از شرق و دیگری از غرب، در حال نبرد برای برتری در این عرصه هستند. از یک سو Qwen 2.5، مدل پیشرفته هوش مصنوعی علیبابا از چین، و از سوی دیگر ChatGPT، محصول شرکت OpenAI از آمریکا، قرار دارند. اما چه تفاوتهایی بین این دو وجود دارد؟ بیایید این دو را با هم مقایسه کنیم.
۱. قدرت پردازش و عملکرد
- Qwen 2.5: علیبابا ادعا میکند که Qwen 2.5 نهتنها در پردازش زبان طبیعی قوی است، بلکه توانایی انجام وظایف پیچیدهتری مانند کدنویسی، ترجمه متون قدیمی چینی و حتی کنترل دستگاههای هوشمند را دارد. این مدل برای بازار چین بهینهسازی شده و درک عمیقی از زبان و فرهنگ چینی ارائه میدهد.
- ChatGPT: ChatGPT که بر پایه مدل GPT-4 ساخته شده، بیشتر بر روی تعاملات متنی و تولید محتوا متمرکز است. این مدل در پاسخ به سؤالات، نوشتن متنهای خلاقانه و حتی کمک به برنامهنویسی عملکرد بسیار خوبی دارد.
۲. چندزبانهبودن
Qwen 2.5: این مدل بهطور خاص برای پشتیبانی از زبان چینی و سایر زبانهای شرقی بهینهسازی شده است.
ChatGPT: ChatGPT نیز از چندزبانهبودن پشتیبانی میکند، اما تمرکز اصلی آن بر روی زبانهای غربی مانند انگلیسی است. بهعبارت دیگر، درک آن از زبانهای شرقی بهاندازه Qwen 2.5 عمیق نیست.
۳. هزینه و منابع مورد نیاز
- Qwen 2.5: علیبابا هنوز جزئیات دقیقی درباره هزینههای آموزش Qwen 2.5 منتشر نکرده است، اما به نظر میرسد این مدل برای دستیابی به عملکرد بالا، به منابع محاسباتی بیشتری نیاز دارد.
- ChatGPT: آموزش مدلهای GPT به دلیل نیاز به ابررایانهها و حجم عظیم دادهها، هزینههای بسیار بالایی دارد. OpenAI برای آموزش GPT-4 از هزاران پردازنده گرافیکی پیشرفته استفاده کرده است.
۴. تمرکز بر بازار
- Qwen 2.5: این مدل بهطور خاص برای بازار چین طراحی شده است. Qwen 2.5 هدف خود را کسبوکارهای چینی قرار داده و میتواند در صنایعی مانند بانکداری، سلامت و بازیهای ویدیویی بهخوبی عمل کند.
- ChatGPT: ChatGPT بیشتر بر روی بازار جهانی تمرکز دارد. این مدل در سراسر جهان استفاده میشود و بهطور گستردهای در صنایع مختلف از جمله آموزش، بازاریابی و توسعه نرمافزار به کار گرفته میشود.
۵. قابلیتهای منحصربهفرد
- Qwen 2.5: قابلیت کنترل دستگاههای هوشمند، Qwen 2.5 را از ChatGPT متمایز میکند.
- ChatGPT: ChatGPT بیشتر بر روی تعاملات متنی و تولید محتوا متمرکز است، اما فاقد قابلیت کنترل دستگاهها است.
لازم به ذکر است که هم علی بابا و هم ChatGPT به قابلیت ترجمه عکس مجهز هستند.
از کدام هوش مصنوعی استفاده کنیم؟
انتخاب بین Qwen 2.5، DeepSeek-V3 و ChatGPT به نیازها و اهداف شما بستگی دارد. هر سه مدل نقاط قوت خاص خود را دارند:
- Qwen 2.5 (علیبابا): اگر به دنبال هوش مصنوعی با قابلیتهای پیشرفتهتر مانند کنترل دستگاههای هوشمند و بهینهسازی برای بازار چین هستید، Qwen 2.5 گزینه مناسبی است. این مدل در درک زبان و فرهنگ چینی قوی است و برای صنایعی مانند بانکداری، سلامت و بازیهای ویدیویی طراحی شده است. همچنین، قابلیت OCR و ترجمه متن از تصاویر آن برای کار با اسناد و تصاویر بسیار کاربردی است.
- DeepSeek-V3: اگر به دنبال هوش مصنوعی با هزینههای پایین آموزش و سرعت بالا هستید، DeepSeek-V3 انتخاب خوبی است. این مدل با منابع محاسباتی کمتری آموزش دیده و برای انجام وظایف متنی مانند نوشتن ایمیل، تحلیل دادهها و پاسخ به سؤالات عملکرد خوبی دارد. بااینحال، فاقد قابلیت کنترل دستگاهها و ترجمه عکس است.
- ChatGPT: اگر به دنبال هوش مصنوعی با تواناییهای گسترده در پردازش زبان طبیعی و تولید محتوا هستید و نیاز به پشتیبانی از زبانهای مختلف بهویژه انگلیسی دارید، ChatGPT گزینه بهتری است. این مدل در سراسر جهان استفاده میشود و در صنایعی مانند آموزش، بازاریابی و توسعه نرمافزار عملکرد خوبی دارد. بااینحال از قابلیت ترجمه عکس و کنترل دستگاهها بیبهره است.
در نهایت، اگر نیاز به کنترل دستگاهها و بهینهسازی برای بازار چین دارید، Qwen 2.5 را انتخاب کنید. اگر به دنبال هزینههای پایین و سرعت بالا هستید، DeepSeek-V3 مناسب است. اما اگر به هوش مصنوعی جهانی با تواناییهای گسترده در پردازش متن نیاز دارید، ChatGPT بهترین گزینه است. انتخاب نهایی به نیازهای خاص شما بستگی دارد.
سخن آخر
هوش مصنوعی Qwen 2.5 علیبابا گامی مهم در رقابت فناوری بین چین و آمریکا است. با قابلیتهای پیشرفته و تمرکز بر کنترل دستگاهها، این مدل میتواند تحول بزرگی در صنایع مختلف ایجاد کند. بااینحال، رقابت با DeepSeek-V3 و چالشهای پیش روی آن، از جمله مسائل امنیتی و حریم خصوصی، نشان میدهد که هنوز راه طولانی در پیش است. در هر صورت، این رقابت نشاندهنده سرعت بالای پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی و اهمیت آن در آینده فناوری است.