هوش مصنوعی چینی PP-OCRv5

در چند روز اخیر هوش مصنوعی چینی PP-OCRv5، پس از انتشار رسمی روی پلتفرم Hugging Face و ترند‌شدن آن، سرو‌صدای زیادی کرده است. این مدل هوشمند، برخلاف چت‌جی‌پی و گروک، برای چت‌کردن و مصارف عمومی نیست، بلکه هدف آن تشخیص کاراکتر نوری است. 

سیستم‌های تشخیص کاراکتر نوری (OCR) نقش کلیدی در تبدیل تصاویر و اسناد به داده‌های قابل پردازش ایفا می‌کنند. PP-OCRv،5 ساخت شرکت چینی Baidu، با تمرکز بر دقت بالاتر و پشتیبانی از سناریوهای پیچیده مانند دست‌خط‌، متن‌های عمودی و کاراکترهای نادر، نویدبخش تحولاتی در استخراج متن از عکس و ترجمه آنلاین است و توانسته مرز‌های OCR را جابه‌جا کند. 

در این مقاله، به بررسی جزئیات فنی، ویژگی‌ها و تأثیرات این هوش مصنوعی نوظهور می‌پردازیم.

 هوش مصنوعی PP-OCRv5 چیست؟

sPP-OCRv5 یک مدل پیشرفته تشخیص متن مبتنی بر هوش مصنوعی است که توسط تیم PaddlePaddle شرکت Baidu توسعه یافته و بخشی از ابزارکیت متن‌باز PaddleOCR می‌باشد. این مدل، که در نسخه 3.0 PaddleOCR معرفی شده، برای تشخیص متن در صحنه‌های مختلف طراحی شده و می‌تواند تصاویر و اسناد را به داده‌های ساخت‌یافته تبدیل کند. این امر آن را برای کاربردهای صنعتی و تحقیقاتی ایده‌آل می‌سازد.

 PP-OCRv5 بر پایه الگوریتم‌های یادگیری عمیق ساخته شده و تمرکز اصلی آن بر افزایش دقت و کارایی در تشخیص کاراکترهای نوری (OCR) است؛ به‌ویژه در سناریوهای پیچیده مانند متن‌های دست‌نویس، کج یا چندزبانه.

این هوش مصنوعی از یک مدل واحد برای پشتیبانی از پنج نوع زبان اصلی استفاده می‌کند: چینی ساده، چینی سنتی، پین‌یین چینی ساده، انگلیسی و ژاپنی. علاوه‌بر این، در نسخه‌های بعدی مانند PaddleOCR 3.1.0، پشتیبانی از 37 زبان دیگر مانند فرانسوی، اسپانیایی، پرتغالی، روسی و کره‌ای اضافه شده که میانگین دقت آن بیش از 30 درصد بهبود یافته است. 

PP-OCRv5 در تاریخ 20 می 2025 در نسخه 3.0 PaddleOCR منتشر شد و در به‌روزرسانی‌های بعدی مانند 3.1.0 (29 ژوئن 2025) و 3.2.0 (21 اوت 2025) بهبودهای بیشتری کرد. این مدل نه‌تنها مرزهای فناوری OCR را جابه‌جا کرده، بلکه با تمرکز بر کارایی و دقت، ابزاری قدرتمند برای تبدیل داده‌های تصویری به فرمت‌های قابل استفاده توسط مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) فراهم می‌کند.

ویژگی‌های نرم‌افزار PP-OCRv5

هوش مصنوعی چینی PP-OCRv5 ویژگی‌های زیر را دارد. برخی از این ویژگی‌ها با فناوری اینتل به این سطح از ارتقا رسیده‌اند.

1. پشتیبانی از متن چاپی و دست‌نویس: قابلیت شناسایی هر دو نوع متن (پرینت‌شده و دست‌نویس) در زبان‌های مختلف.
2. ساختار ماژولار و قابل سفارشی‌سازی: این سیستم به‌صورت ماژولار طراحی شده و توسعه‌دهندگان می‌توانند آن را متناسب با محیط‌های مختلف (از سرورهای ابری گرفته تا دستگاه‌های لبه‌ای – Edge Devices) تنظیم کنند.
3. کارایی بالا حتی در دستگاه‌های کم‌منبع: با معماری بهینه و پشتیبانی از real-time inference، این مدل حتی روی پلتفرم‌هایی که منابع محدودی دارند، عملکرد قدرتمندی ارائه می‌دهد.
4. ۴ برابر سرعت بیشتر: با استفاده از OpenVINO روی GPU مجتمع اینتل، سرعت استنتاج (Inference) تا ۴ برابر افزایش می‌یابد.
5. کاهش بار پردازشی بدون افت دقت: مدل‌های Quantized (بهینه‌سازی‌شده توسط NNCF) مصرف منابع محاسباتی را کاهش می‌دهند بدون اینکه دقت قربانی شود.
6. افزایش توان عملیاتی (Throughput) با Operator Fusion: باعث می‌شود سرعت انجام کارها در وظایف OCR بلادرنگ بیشتر شود.
7. اجرای کامل روی دستگاه (On-device): داده‌ها برای پردازش نیازی به ارسال به سرور ندارند؛ این موضوع هم حریم خصوصی را تقویت می‌کند و هم تأخیر (Latency) را کاهش می‌دهد.
8. سازگاری با ابزارها و سخت‌افزارهای اینتل: به‌طور کامل باOpenVINO Toolkit ، Intel oneAPI Toolkit، پردازنده‌های Intel Core Ultra سری ۲ و کارت‌های گرافیک Intel Arc یکپارچه است.

مزایای PP-OCRv5 نسبت به نسخه‌های قبلی

PP-OCRv5 به‌عنوان نسخه پیشرفته‌تر از سری مدل‌های PP-OCR، بهبودهای قابل توجهی نسبت به نسخه‌های قبلی مانند PP-OCRv4 و PP-OCRv3 داشته است. این بهبودها عمدتاً بر دقت، کارایی، پشتیبانی چندزبانه و ویژگی‌های جدید تمرکز دارند. در ادامه، به‌صورت خلاصه به مزایای PP-OCRv5 نسبت به نسخه‌های قبلی اشاره می‌کنیم.

• بهبود دقت شناسایی: دقت کلی شناسایی متن تا ۱۳ درصد نسبت به PP-OCRv4 افزایش یافته و به سطح پیشرو در سناریوهای واقعی رسیده است.
• در مدل انگلیسی، بهبود ۱۱ درصدی دقت نسبت به نسخه قبلی مشاهده می‌شود، که آن را برای سناریوهای انگلیسی‌زبان ایده‌آل‌تر می‌کند.
• نرخ خطای شناسایی در وظایف پیچیده تا ۲۶ درصد کاهش یافته است.
• در تشخیص دست‌خط‌های پیچیده و غیراستاندارد، عملکرد بهتری نسبت به نسخه‌های پیشین نشان می‌دهد.
• نسبت به PP-OCRv3، دقت شناسایی متن چندزبانه بیش از ۳۰ درصد بهبود یافته است.
• سبک‌تر (تنها ۷۰ میلیون پارامتر) که حتی مدل‌های بزرگ‌تر مانند Gemini ۲.۵ Pro را در بنچمارک‌های OCR پشت سر می‌گذارد.
• بازگشت مختصات تک‌کاراکترها در مدل‌های PP-OCR، که در نسخه‌های قبلی موجود نبود.
• منطق انتخاب مدل خودکار: انتخاب آخرین نسخه مدل برای زبان مشخص‌شده بدون نیاز به تعیین نسخه.

کاربردهای PP-OCRv5

با توجه به اهمیت روزافزون OCR در ورود داده‌ها و تبدیل اسناد به متن قابل ویرایش، PP-OCRv5 کاربردهای بسیار زیادی در فناوری و صنعت خواهد داشت. در ادامه مهم‌ترین کاربردهای آن را آورده‌ایم. 

۱. دیجیتال‌سازی اسناد کاغذی

PP-OCRv5 می‌تواند متن‌های چاپی روی اسناد، کتاب‌ها و مقالات را با دقت بالا به فرمت دیجیتال تبدیل کند. این ویژگی برای کتاب‌خانه‌ها، ناشران و دانشجویانی که نیاز به جست‌وجوی سریع در بین منابع دارند، بسیار مفید است.

۲. پردازش خودکار فاکتورها و رسیدها

کسب‌وکارها می‌توانند از PP-OCRv5 برای استخراج اطلاعات مهم مثل شماره فاکتور، تاریخ، مبلغ و جزئیات پرداخت استفاده کنند. این کار باعث کاهش نیاز به ورود دستی داده‌ها و سرعت بیشتر در حسابداری می‌شود.

۳. شناسایی متن در تصاویر و ویدئوها

این مدل قادر است متن‌های موجود روی عکس‌ها (مثل بیلبوردها، تابلوها، منوها و اسکرین‌شات‌ها) را تشخیص دهد. حتی در تصاویر با نور یا زاویه نامناسب هم عملکرد خوبی دارد. این کاربرد برای اپلیکیشن‌های موبایل ترجمه آنلاین عکس یا سیستم‌های ترجمه‌ بلادرنگ بسیار ارزشمند است.

۴. پردازش فرم‌ها و مدارک اداری

PP-OCRv5 می‌تواند داده‌های ساختاریافته و غیرساختاریافته‌ موجود در فرم‌های بانکی، مدارک بیمه یا پرسش‌نامه‌ها را استخراج کند. این قابلیت برای اتوماسیون اداری و کاهش زمان پردازش مدارک، اهمیت زیادی دارد.

۵. کمک به نابینایان و کم‌بینایان

یکی از جنبه‌های اجتماعی OCR، تبدیل متون چاپی به گفتار است. با کمک PP-OCRv5 می‌توان کتاب‌ها و متن‌های چاپی را شناسایی و سپس توسط فناوری‌های TTS (تبدیل متن به گفتار) برای افراد نابینا خواند.

۶. جست‌وجو و ایندکس‌گذاری هوشمند

وقتی حجم زیادی از فایل‌های اسکن‌شده یا آرشیو تصاویر وجود دارد، استفاده از PP-OCRv5 امکان جست‌وجوی سریع براساس کلمات کلیدی را فراهم می‌کند. این ویژگی برای آرشیوهای خبری، اسناد حقوقی و مراکز تحقیقاتی بسیار کاربردی است.

۷. تشخیص متن روی بسته‌بندی محصولات

در صنعت خرده‌فروشی و لجستیک، این مدل می‌تواند نوشته‌های روی جعبه‌ها و لیبل‌ها را بخواند؛ مثل تاریخ انقضا، بارکد متنی یا مشخصات محصول. این موضوع هم برای کنترل کیفیت و هم برای ردیابی کالاها اهمیت دارد.

هوش مصنوعی چینی PP-OCRv5 از چه زبان‌هایی پشتیبانی می‌کند؟

PP-OCRv5، به‌عنوان بخشی از سیستم PaddleOCR، از دو سطح پشتیبانی زبانی برخوردار است: پشتیبانی اصلی از ۵ نوع متن کلیدی و پشتیبانی چندزبانه گسترده‌تر که بیش از ۴۰ زبان را پوشش می‌دهد. 

پشتیبانی اصلی (۵ نوع متن کلیدی)

این مدل به‌طور پیش‌فرض و با دقت بالا از انواع متن زیر پشتیبانی می‌کند:

• چینی ساده (Simplified Chinese)
• پین‌یین چینی (Chinese Pinyin)
• چینی سنتی (Traditional Chinese)
• انگلیسی (English)
• ژاپنی (Japanese)

این پشتیبانی برای سناریوهای رایج مانند اسناد چاپی، دست‌خط و متون چرخیده طراحی شده و دقت آن نسبت به نسخه‌های قبلی بهبود یافته است.

پشتیبانی چندزبانه (Multilingual Recognition)

PP-OCRv5 مدل‌های چندزبانه‌ای ارائه می‌دهد که از ۴۳ زبان (براساس مستندات نسخه ۳.۰ و بالاتر) پشتیبانی می‌کند. این زبان‌ها شامل موارد زیر هستند:

چینی، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ژاپنی، کره‌ای، چینی سنتی، آفریکانس، ایتالیایی، اسپانیایی، بوسنیایی، پرتغالی، چکی، ولزی، دانمارکی، استونیایی، ایرلندی، کرواتی، مجاری، صربی (لاتین)، اندونزیایی، اکسیتان، ایسلندی، لیتوانیایی، مائوری، مالایی، هلندی، نروژی، لهستانی، اسلواکی، اسلوونیایی، آلبانیایی، سوئدی، سواحیلی، تاگالوگ، ترکی، ازبکی، لاتین، روسی، بلاروسی، اوکراینی، تایلندی، یونانی

جمع‌بندی

هوش مصنوعی چینی PP-OCRv5 تحول بزرگی در دنیای OCR ایجاد کرده است. این مدل با دقت و کارایی بالا، توانایی شناسایی متن‌های چاپی و دست‌نویس در ده‌ها زبان را دارد و در نسخه‌های اخیر بهبودهای چشمگیری نسبت به نسخه‌های قبلی نشان داده است. ترکیب فناوری‌های اینتل با PP-OCRv5 سرعت و امنیت پردازش را افزایش داده و آن را به ابزاری قدرتمند برای صنایع مختلف و پژوهشگران تبدیل کرده است.